W tych trudnych czasach szalejącej epidemii, coraz częściej odchodzą nasze bliskie osoby. Niestety czasem też musimy się zetknąć z prawem cmentarnym, kiedy dostaniemy też pismo o tym, że wygasają prawa do grobu i należy je przedłużyć. Czasem też z taką informacją możemy się spotkać wprost na nagrobku, gdzie przychodzimy na cmentarz i widzimy naklejoną na nagrobek kartkę z prośbą o kontakt z władzami cmentarza.
Zatem należy w pierwszej kolejności wyjaśnić czym jest to „prawo do grobu”. Z pojęciem tym nie spotkamy się w ustawie i nie wyjaśni go nam ustawodawca gdyż nie posiada ono swojej definicji legalnej. Określenie prawo do grobu to skład szeregu uprawnień z jakim spotykamy się w przepisach, wśród nich najczęstsze to prawo do godnego pochówku. W tym miejscu należy także mieć świadomość, że często obchodzenie się ze zwłokami w sposób niewłaściwy może naruszać dobra osobiste osób najbliższych osobie zmarłej. Aktem prawnym regulującym zakres poruszanych informacji, w którym została uregulowana kwestia prawa do grobu jest ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych.
Z najistotniejszych rzeczy, które związane są z prawem do grobu określa art. 7 tej ustawy wskazując, iż Grób nie może być użyty do ponownego chowania przed upływem lat 20. W dalszej części tego artykułu odnajdujemy zapis mówiący o tym, że po upływie lat 20 ponowne użycie grobu do chowania nie może nastąpić, jeżeli jakakolwiek osoba zgłosi zastrzeżenie przeciw temu i uiści opłatę, przewidzianą za pochowanie zwłok. Zastrzeżenie to ma skutek na dalszych lat 20 i może być odnowione. Tutaj należy się też zatrzymać na moment i wskazać, że powyższe przepisy nie mają zastosowania do chowania zwłok w grobach murowanych przeznaczonych do pomieszczenia zwłok więcej niż jednej osoby, a także do chowania urn zawierających szczątki ludzkie powstałe w wyniku spopielenia zwłok. Ustawodawca zawarł także wskazanie na swobodę kształtowania stosunku umownego jeśli chodzi o umowy przedłużające okres dwudziestoletni, występują one w zależności od regulaminu i zgody zarządu danego cmentarza. W przepisie tym spotykamy się także z wyłączeniem wskazującym, iż jest wzbronione użycie do ponownego pochowania grobów, mających wartość pamiątek historycznych czy też stanowiących wartość artystyczną.
Z prawem do grobu wiążą się tez określone prawa majątkowe wynikające z kodeksu cywilnego związane z zawarciem danej umowy o pochówek czy też prawem zarządzania danym grobem zgodnie też z regulaminem danego cmentarza przez czas wskazany w umowie. Z prawem do grobu związane są też określone prawa osobiste i co ważne w tym miejscu to, że prawo to nie podlega dziedziczeniu tym samym nie wchodzi do masy spadkowej po zmarłej osobie. W codziennym życiu możemy się też spotkać z różnymi rozbieżnościami bardziej ściśle te przepisy przestrzegają zarządcy cmentarzy komunalnych, cmentarze przy parafiach mogą rządzić się innymi zasadami czasem mniej rygorystycznie podchodzi się do ważności danego okresu ze względu na dostępność miejsca do pochówku osoby zmarłej.
Na sam koniec warto także wspomnieć o osobie dysponenta grobu, którym zazwyczaj jest osoba, która podpisała umowę z zarządem cmentarza lub jej następcy prawni mogą przedłużyć za stosowną opłatą wynikającą z uchwały gminy na kolejny okres dwudziestoletni.
